การ ตะขาบเข้าบ้าน อาจทำให้เรารู้สึกว่ามีอันตรายเข้ามาในที่อยู่อาศัยของเรา แต่การรับมือกับสถานการณ์นี้ต้องมีการแก้ไขอย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ เพื่อความปลอดภัยของสมาชิกในครอบครัว การหลีกเลี่ยงการทำให้ห่างไกลของตะขาบก็เป็นสิ่งที่สำคัญ การรักษาความสะอาดในบ้าน เก็บขยะอย่างเหมาะสม และป้องกันไม่ให้ตะขาบเข้าถึงอาหารหรือสิ่งของจะช่วยลดความเสี่ยงที่จะเกิดปัญหานี้ได้ บทความนี้จะแนะนำวิธีการรับมือและดูแลตัวเองเมื่อถูกตะขาบกัด เพื่อให้คุณและครอบครัวได้รับการดูแลที่เหมาะสมในกรณีที่ ตะขาบเข้าบ้าน เพื่อนำไปเป็นแนวทางในการดูแลได้ง่าย ๆ
รู้จักกับตะขาบ ว่ามีลักษณะอย่างไร
ตะขาบ (Centipede) เป็นสัตว์ขาปล้องที่มีลำตัวยาวเป็นปล้องและแบน ลำตัวของตะขาบมักมีความยาวระหว่าง 3-8 เซนติเมตร (บางชนิดอาจมีความยาวถึง 8-10 นิ้ว) โดยมีขาที่ออกจากปล้อง 1 คู่ต่อ 1 ปล้อง รวมเป็นจำนวนมากทั้งหมดตั้งแต่ 30-180 ข้าง แต่ที่พบในประเทศไทยมักมี 21 ปล้อง และ 40 ขา โดยขาคู่หน้าจะเปลี่ยนเป็นเขี้ยวพิษ
เมื่อวางไข่ พวกมันจะวางที่ที่ชื้นหรือตามต้นพืชหญ้า การโอนที่ดินให้บุตรโดยชอบทางกฎหมาย และมีระยะเวลาในการเจริญเติบโตที่นาน โดยมีการลอกคราบประมาณ 10 ครั้ง ตัวเต็มวัยมีอายุประมาณ 3-5 ปี ในช่วงเวลากลางวัน ตะขาบจะซ่อนตัวอยู่ในที่ชื้นแฉะ เช่น ใต้ก้อนหิน ใต้เปลือกไม้ หรือไปขุดรูในดิน และจะออกมาหาเหยื่อในช่วงเวลากลางคืน โดยทั่วไปจะกินแมลงหรือซากสัตว์เป็นอาหาร
วิธีไล่ตะขาบไม่ให้เข้าบ้าน
การไล่ตะขาบออกจากบ้านสามารถทำได้หลายวิธีทั้งธรรมชาติและการใช้สารเคมี นี้คือวิธีที่มีประสิทธิภาพเพราะ ตะขาบเข้าบ้าน อันตรายเป็นอย่างมาก
- การเลี้ยงไก่เป็นวิธีที่มีผลมากที่สุดในการป้องกันตะขาบ ไก่ไม่เพียงแค่ป้องกันไม่ให้ตะขาบเข้าบ้าน แต่ยังช่วยกำจัดตะขาบได้ด้วย
- ใช้สบู่ปิดท่อน้ำ วางสบู่ลื่นที่มีความด่างในท่อน้ำ เป็นวิธีง่าย ๆ ที่ช่วยไล่ตะขาบออกไป
- ใช้น้ำส้มควันไม้ ผสมน้ำส้มควันไม้กับน้ำและฉีดพ่นในบริเวณที่ตะขาบอาจจะเข้าบ้าน น้ำส้มควันไม้ช่วยไล่ตะขาบและสัตว์ไม่พึงประสงค์อื่น ๆ
- ใช้โซดาไฟสารพัดประโยชน์ที่ช่วยป้องกันสัตว์ไม่พึงประสงค์เข้าบ้าน โดยเพียงเทโซดาไฟในท่อน้ำหรือจุดที่ตะขาบมักเข้ามา
- ใช้ปูนขาว เทปูนขาวตามจุดที่ตะขาบอาจจะเข้าบ้าน โดยการผสมน้ำมะกรูดลงไปยังปูนขาวจะเพิ่มประสิทธิภาพในการไล่ตะขาบ
- ใช้ผงล้างห้องน้ำ โรยผงล้างห้องน้ำลงในท่อน้ำหรือจุดที่ตะขาบมักเข้ามา นี่เป็นวิธีในการใช้สารเคมีเพื่อไล่ตะขาบ
- ใช้ผลิตภัณฑ์ไล่ตะขาบที่พัฒนาขึ้นเพื่อไล่ตะขาบอย่างปลอดภัย มีให้เลือกหลายรูปแบบ เช่น ผง ก้อน และสเปรย์
- หลีกเลี่ยงการเหยียบหรือทุบตะขาบ เพราะมันอาจปล่อยฟีโรโมนที่ดึงดูดตะขาบอื่นเข้ามาในบ้าน
วิธีปฐมพยาบาลเมื่อโดนตะขาบกัด
ในกรณีที่ถูกตะขาบเข้าบ้าน อันตรายและไม่มีอาการรุนแรง การปฐมพยาบาลเบื้องต้นสามารถทำได้ดังนี้
- ล้างแผลและผิวหนังรอบ ๆ ด้วยสบู่และน้ำสะอาด หลีกเลี่ยงการกรีดแผลหรือพอกแผลด้วยสมุนไพรเพราะอาจทำให้ติดเชื้อได้
- ประคบเย็นด้วยเจลเย็นหรือถุงน้ำแข็งที่ห่อผ้าบริเวณที่ถูกตะขาบกัด เพื่อบรรเทาอาการบวมและคัน
- ผู้ป่วยสามารถประคบร้อนหรือแช่ผิวหนังในน้ำอุ่นเพื่อลดอาการปวด แต่ควรระมัดระวังเพื่อป้องกันการทำให้อาการแย่ลง
- รับประทานยาสามัญที่เหมาะกับอาการตะขาบกัด เช่น ยาแก้ปวด ยาแก้แพ้ หรือยาแก้อักเสบ ควรปฏิบัติตามคำแนะนำของเภสัชกรหรือบนฉลากยา
- ใช้ยาหม่องหรือยาสามัญที่มีประสิทธิภาพในการรักษาแผล ทาบริเวณที่ถูกกัดเบา ๆ และทาที่ตำแหน่งเพื่อบรรเทาอาการ
- หากมีประวัติแพ้พิษตะขาบ มีอาการปวดมาก อาการหอบ แน่นหน้าอก เหนื่อย หรือมีอาการไข้ ควรรีบพบแพทย์เพื่อการประเมินและการรักษาที่เหมาะสม
อาการที่พบได้หลังถูกตะขาบกัด
- ความรุนแรงของอาการตะขาบเข้าบ้านอันตราย ขึ้นอยู่กับขนาดของตะขาบที่กัด ซึ่งโดยทั่วไป พิษของตะขาบไม่ทำให้เกิดอาการรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิต
- อาการที่พบบ่อยได้แก่ อาการปวด คัน บวมแดงร้อนบริเวณที่ถูกกัด อาจมีไข้ต่ำร่วมด้วย และอาการมักดีขึ้นเองภายใน 24 ชั่วโมง
- บางคนอาจมีอาการคลื่นไส้ อาเจียน เวียนหัว ปวดหัว ต่อมน้ำเหลืองโตคลำได้หรือกดเจ็บ อย่างไรก็ตาม อาการเหล่านี้มักหายไปเองในที่สุด
- การติดเชื้อ การละเลยการรักษาหรือรักษาอาการจากตะขาบกัดไม่ถูกวิธีอาจทำให้แผลติดเชื้อ โดยจะมีอาการอุ่นบริเวณแผล เลือดออก หนอง หรือกลิ่นเหม็น. นอกจากนี้ยังอาจทำให้เกิดแผลรุนแรงจนเนื้อเน่าได้ด้วย
วิธีแก้พิษหลังจากถูกตะขาบกัดด้วยสมุนไพร
เมื่อถูก ตะขาบกัด ขั้นแรกควรทำความสะอาดแผลอย่างรวดเร็ว แบบบันไดหน้าบ้าน แล้วใช้ยาแก้ปวดเพื่อบรรเทาอาการปวด หลังจากนั้น สมุนไพรสามารถช่วยแก้พิษได้มากมาย มีหลายวิธีที่สามารถเลือกใช้ตามความสะดวก ดังนี้
- สมุนไพรตะขาบบิน ใช้ใบสดตำละเอียดแล้วผสมกับแอลกอฮอล์ 40 ดีกรีหรือน้ำซาวข้าว กรองเอากากออกแล้วทาที่แผล ส่วนกากให้พอกไว้ที่แผลเป็นเวลาสักพัก เป็นวิธีที่ช่วยแก้พิษและลดการอักเสบบวมแดงได้
- สมุนไพรตำลึง ใช้ใบตำลึงตำละเอียด ผสมกับแอลกอฮอล์ 40 ดีกรี แล้วทาที่แผล ตำลึงช่วยถอนพิษตะขาบได้ดี
- สมุนไพรขิงแก่ ใช้ขิงแก่ตำละเอียด ผสมกับแอลกอฮอล์ 40 ดีกรี เสร็จแล้วทาที่แผล ช่วยลดอาการปวดบวมและถอนพิษได้.
การเลือกใช้สมุนไพรนี้ขึ้นอยู่กับความสะดวกและความพร้อมที่มี หากทำตามขั้นตอนด้วยความระมัดระวัง สมุนไพรสามารถเป็นตัวช่วยที่มีประสิทธิภาพในการแก้พิษจากการถูกตะขาบกัดได้ดี
บทสรุป
ตะขาบ เป็นสัตว์บกที่มีชอบอยู่ในที่ชื้นแฉะ และเมื่อเกิดฝนตกและน้ำท่วมขังสูงขึ้น ทำให้ตะขาบต้องหนีน้ำและมองหาที่อาศัยที่แห้ง นั่นคือบ้านของเรา ดังนั้นการป้องกันตะขาบไม่ให้เข้าบ้านเราก็เป็นสิ่งสำคัญ วิธีที่ดีที่สุดคือการปิดช่องร่องหรือมุมผนังที่เป็นรอยแตกต่าง ๆ ซึ่งเป็นทางเข้าที่ตะขาบสามารถใช้เพื่อเข้ามาในบ้านได้ การทำให้ช่องเหล่านี้ปิดกั้นอย่างเหมาะสมจะช่วยป้องกันตะขาบได้อย่างมีประสิทธิภาพ
นอกจากนี้ควรดูแลรักษาบริเวณที่ตะขาบอาจมีการอยู่อาศัย เพื่อป้องกันการรกรุงรังและกำจัดเศษอาหารที่อาจเป็นแหล่งอาหารของตะขาบ การควบคุมปริมาณแมลงในบริเวณบ้านจะช่วยลดแหล่งอาหารที่มีส่วนช่วยเสริมตะขาบอีกด้วย การรักษาและการป้องกันอย่างเหมาะสมจะช่วยลดความเสี่ยงจากตะขาบที่เข้าบ้าน และทำให้ทุกคนในบ้านปลอดภัยจาก ตะขาบเข้าบ้าน อันตรายได้ดีเลย