บ้านเป็นสถานที่ ที่ผู้คนอาศัยอยู่ เป็นสถานที่ ที่พวกเขาสามารถนอนหลับและพักผ่อนได้ พิธีขึ้นบ้านใหม่เป็นงานสำคัญที่ควรศึกษาและหาความรู้เช่นกัน พิธีเข้าบ้านใหม่ ความเชื่อของไทย รวมถึงมีแนวปฏิบัติในการนำพระเข้าบ้านใหม่ สมมติว่าวิธีต่างๆ ในการสร้างบ้านหลังใหม่จะมีลักษณะอย่างไร มาดูกัน การขึ้นบ้านใหม่ก่อนอื่นต้องดูฤกษ์งามยามดีก่อน หลังจากดูฤกษ์ย้ายเข้าบ้านใหม่เรียบร้อยแล้ว ย้ายเข้าบ้านใหม่ วันไหนดี ขั้นตอนต่อไป จะเป็นการเตรียมสิ่งของต่าง ๆ ที่ใช้ในการประกอบพิธีทางศาสนา
การเตรียม ขึ้นบ้านใหม่ ต้องเตรียมอะไรบ้าง? จะประกอบด้วย
1. พระพุทธรูป
2. ดอกไม้ ธูป เทียน ที่ใช้ในการประกอบพิธีกรรม
3. ผลไม้มงคล โดยตัวอย่างผลไม้มงคลและความหมายดี ๆ ทั้ง 9 อย่าง มีดังนี้
ชนิดผลไม้ ความหมาย
- ส้มสีทอง สีแห่งความเจริญรุ่งเรืองร่ำรวยเงินทอง
- องุ่นแดง สีแห่งความโชคดี เจริญงอกงาม
- สับปะรด ผลไม้นำโชค เรียกแต่สิ่งดี ๆ เข้ามาหาตัว
- กล้วย ความมงคล ความเจริญงอกงาม
- แอปเปิ้ลสีแดง ปัดเป่าโรคภัยไข้เจ็บและสุขภาพแข็งแรง
- ทับทิมเสริมความโชคดี มั่งมีศรีสุข ปราศจากความขัดแย้ง มีแต่ความสามัคคี
- ลูกพลับ ความหนักแน่น ไม่หวั่นไหว จิตใจที่มั่นคง
- ลิ้นจี่ สิริมงคล เฮง ๆ ร่ำรวยเงินทอง
- สาลี่ โดยเฉพาะสาลี่สีทอง โชคลาภ เงินทองไหลมา เทมาไม่ขาดสาย
4. ขนมไทย เช่น ทองหยิบทองหยอด ฝอยทอง ทองพันชั่ง ขนมมงคลสีทอง เสริมความร่ำรวย
5. อาหารคาว เช่น ข้าวและสำรับกับข้าวต่าง ๆ แกง ผัด ทอด
6. ข้าวสารอาหารแห้ง
7. น้ำดื่มสะอาด
สิ่งที่ต้องเตรียมก่อนขึ้นบ้านใหม่
เจ้าพิธีและผู้ประเคนของถวายพระ
ก่อนจัดงานทำบุญขึ้นบ้านใหม่ต้องเตรียมอะไรบ้าง ของขึ้นบ้านใหม่ ควรมีเจ้าพิธีที่รู้ว่าจะเริ่มเชิญพระนั่งตรงไหน และดูแลพิธีการต่าง ๆ รวมทั้งนำสวดมนต์ เพราะเจ้าของบ้านมักตื่นเต้นไม่รู้จะทำอย่างไรก็เตรียมของถวายพระซึ่งมักจะเป็นผู้ชายทั้งหมดเพื่อความสะดวกขณะนั่งตักบาตร
โต๊ะหมู่บูชา
โดยเฉพาะโต๊ะหมู่บูชาถือเป็นของสำคัญและต้องมีในพิธีกรรม อย่าวางไว้ใต้บันไดและไม่ควรตั้งโต๊ะพิธีใกล้ห้องน้ำหรือประตูทางเข้า ทั้งนี้ อาจยกโต๊ะหมู่บูชาจากห้องพระมาตั้งในบริเวณพิธี โดยวางไว้ด้านขวามือของพระสงฆ์รูปแรกที่จะนั่งเป็นประธานและจัดเตรียมพื้นที่สำหรับตั้งภัตตาหารถวายแด่พระพุทธรูปรวมทั้งจัดเตรียมอาสนะ เนื่องจากพระสงฆ์ต้องทำสมาธิภาวนาเป็นเวลานาน จึงต้องจัดที่นั่งให้เหมาะสม ห้ามใช้ที่นั่งสูง ถ้าไม่มีที่รองอาสนะ ให้ปูเสื่อ เอาผ้าสะอาดปู
ภัตตาหาร
ขึ้นบ้านใหม่ทั้งคาวหวานต้องเตรียมอะไรบ้าง โดยทั่วไปแล้วอาหารที่ต้องเตรียมแบ่งเป็น 3 อย่าง คือ ชุดข้าวบูชาพระ อาหารคาว-หวานสำหรับพระสงฆ์และเครื่องเซ่นไหว้เจ้าหรือศาลเจ้าซึ่งอาหารคาวหวานไม่เพียงแต่ใช้เลี้ยงพระ หรือแขกเท่านั้น แต่ยังเป็นการเสริมสิริมงคลอีกด้วย ดังนั้น อาหารคาวและหวานที่จะเตรียมเข้าพิธีควรเป็นอาหารที่มีชื่อและความหมายเป็นมงคล ที่สำคัญควรหลีกเลี่ยงอาหารบางอย่างที่ไม่เป็นมงคลด้วย ไม่จำเป็นต้องหาทุกอย่าง ใช้เท่าที่คุณสามารถหาได้
- อาหารมงคล เช่น ลาบ ต้มยำ ขนมจีน อาหารปลา ผัดหมี่ห่อหมก ผัดไทย ผัดถั่วงอก แกงฟักทอง อาหารเต้าหู้
- ของหวาน อย่างเช่น ลอดช่องน้ำกะทิ ข้าวเหนียวน้ำกะทิ ข้าวตอกน้ำกะทิ ทองหยิบ เม็ดขนุน ขนมถ้วยฟู ฝอยทอง ขนมชั้น ทองเอก ขนมจ่ามงกุฎ ขนมเข่ง ขนมเทียน ขนมจีบ ทองหยอด
ของสักการะไหว้เจ้าที่เจ้าทาง
เมื่อถึงวันและเวลาอันเป็นมงคลพร้อมทั้งจัดเตรียมสิ่งของต่าง ๆ ให้เรียบร้อย ก็เริ่มด้วยการไหว้เจ้าที่ก่อน โดยต้องระบุชื่อ-นามสกุลของคุณพร้อมกับแจ้งว่ากำลังจะเข้าบ้านนี้ก็ขอให้ช่วยปกปักรักษา และอยู่เย็นเป็นสุขด้วยการเซ่นไหว้เทพเจ้าที่ต้องเซ่นสังเวยต่าง ๆ ประกอบด้วย
- อาหารคาว-หวาน
- ผลไม้มงคลขึ้นบ้านใหม่ 5 อย่าง
- น้ำสะอาด ธูป 5 ดอก เทียนและดอกไม้ อาจสอบถามจากผู้รู้หรือผู้เคยมีประสบการณ์ในการบูชา
อัญเชิญพระพุทธรูป
หลังจากบูชาพระแล้วนำไปประดิษฐานในบ้านใหม่หรือคอนโดใหม่โดยให้เจ้าของบ้านหรือเจ้าของห้องเชิญผู้มีอาวุโสสูงสุดของตน อย่างไรก็ตามอย่าลืมเตรียมแท่นบูชาให้พร้อมก่อนวันพิธี และให้หันหน้าไปทางทิศตะวันออกหรือทิศเหนือนั่นเอง
นำของมงคลต่าง ๆ เข้าบ้าน
การนำของมงคลต่าง ๆ ในวันพิธีไหว้ขึ้นบ้านใหม่จะทำให้มีความเจริญรุ่งเรือง มีความสุข และมีแต่สิ่งดี ๆ เข้ามาในชีวิต ไม่ว่าจะเป็นข้าวสาร ของคาว ของหวาน เครื่องปรุง โดยเฉพาะขนมไทย ๆ ที่มีชื่อเป็นมงคลโดยนำของทั้งหมดมาวางไว้บนโต๊ะกลางบ้านพร้อมกับของมีค่าต่าง ๆ ที่สำคัญคือ เปิดหน้าต่าง ผ้าม่าน เปิดไฟทั้งหมด นอกจากนี้อาจหาเพลงมาเปิดฟังเพลิน ๆ ได้เช่นกัน แต่ต้องระวังไม่ให้รบกวนบ้านอื่นมากเกินไป
ถวายสังฆทานและภัตตาหาร
ขั้นตอนสุดท้ายคือการถวายสังฆทานและภัตตาหารแด่พระสงฆ์ จากนั้นหลวงพ่อจะเจิมประตูห้องและประพรมน้ำมนต์ เพียงเท่านี้ก็เสร็จแล้ว คุณจะสามารถย้ายเข้าบ้านใหม่ได้อย่างราบรื่น รู้สึกสบายใจ ที่สำคัญระหว่างทำพิธีต้องคิดดี ทำดี ทำใจให้สบาย ไม่ให้ฟุ้งซ่าน
หากคุณรู้ว่าขึ้นบ้านใหม่ต้องเตรียมอะไรบ้างจะช่วยให้คุณจัดพิธีขึ้นบ้านใหม่ได้อย่างดี แม้ว่าการจัดพิธีขึ้นบ้านใหม่ในปัจจุบันจะมีข้อจำกัดต่าง ๆ มากมาย แต่เราก็สามารถปรับเปลี่ยนรูปแบบหรือพิธีขึ้นบ้านใหม่แบบง่าย ๆ จะช่วยให้เจ้าของบ้านไม่ต้องกังวลหรือเสียเงินจำนวนมากโดยใช่เหตุ การจัดงานขึ้นบ้านใหม่แบบเรียบง่ายไม่ได้หมายความว่าเราจัดงานได้ไม่ดีหรือไม่ถูกต้องตามพิธีการ ดังนั้นหากคนไหนที่คิดจะจัดงานอย่าลืมศึกษาก่อนนะ ว่าต้องเตรียมอะไรบ้างสำหรับขึ้นบ้านใหม่
