เมื่อพูดถึงวันไหว้ตรุษจีน นอกเหนือจาก “อั่งเปา” และ “แต๊ะเอีย” หรือคำอวยพรว่า “ซินเจียยู่อี่ ซินนี้ฮวดไช้” แล้ว พิธีไหว้ในวันตรุษจีนก็เป็นอีกหนึ่งสิ่งสำคัญที่น่าสนใจไม่แพ้กัน เพราะชาวจีนส่วนใหญ่ให้ความสำคัญกับการไหว้มาก ๆ เรียกได้ว่าไหว้กันเกือบทุกเทศกาล ดังนั้นเนื่องในโอกาสวันตรุษจีนเราขอนำเสนอวิธีเตรียมบ้านให้พร้อมก่อนไหว้ตรุษจีน วิธีจัดโต๊ะไหว้ และความหมายของการไหว้มาฝาก แต่ก่อนอื่นเรามาทำความรู้จักกับเทศกาลตรุษจีนกันก่อนดีกว่าทำไมถึงมีความหมายกับคนจีน หรือคนไทยเชื้อสายจีน
ความหมายของวันตรุษจีน
วันตรุษจีนเป็นเทศกาลที่สำคัญและเป็นวันขึ้นปีใหม่สำหรับชาวจีนทั่วโลก มีความคล้ายคลึงกับวันสงกรานต์ที่เป็นเทศกาลขึ้นปีใหม่ของคนไทย ในวันนี้เราจะเห็นชาวจีนทั่วโลกเฉลิมฉลองอย่างยิ่งใหญ่ เนื่องจากทุกคนให้ความสำคัญกับเทศกาลนี้อย่างมาก ซึ่งมีประวัติความเป็นมามากกว่า 4,000 ปี ก่อนหน้านี้ตรุษจีนถูกจัดขึ้นเพื่อเฉลิมฉลองฤดูใบไม้ผลิ ซึ่งกำหนดการเป็นวันที่ 30 ของเดือนที่ 12 ในปฏิทินจีน ซึ่งเป็นวันส่งท้ายปีเก่า และวันที่ 1 ของเดือนที่ 1 ในปฏิทินจีน จึงเป็นวันแรกของฤดูใบไม้ผลิ หรือวันขึ้นปีใหม่ วันตรุษจีนยังรู้จักในชื่ออีกอย่างหนึ่งว่า “วันชิวอิก”
กิจกรรมที่มักเกิดขึ้นในวันตรุษจีน
วิธีไหว้ตรุษจีนในวันตรุษจีน ชาวจีนจะมีกิจกรรมและประเพณีต่าง ๆ ที่ต้องทำตามเพื่อให้เกิดความโชคดีตลอดปีหน้า กิจกรรมที่สำคัญที่สุดคือการสร้างแสงสีเสียงที่ดังด้วยประทีป ซึ่งมีจุดประสงค์เพื่อไล่ความร้ายแรงออกไปและต้อนรับความโชคดีเข้ามาในชีวิต นอกจากนี้ยังมีกิจกรรมอื่น ๆ ที่ปฏิบัติตาม ๆ กันมาไม่ว่าจะเป็นการสวมใส่เสื้อผ้าสีแดง การรับประทานอาหารที่มีความเป็นสิริมงคล วันตรุษจีนยังเป็นโอกาสที่ชาวจีนสามารถมารวมตัวกันเพื่อเฉลิมฉลองการขึ้นปีใหม่ และแสดงความรักและความภาคภูมิใจในตัวตนและต้นกำเนิดของพวกเขาในวันสำคัญนี้อีกด้วย
3 วันสำคัญก่อนเทศกาลตรุษจีน มีวันอะไรบ้าง ?
สำหรับกำหนดการเฉลิมฉลองเทศกาลตรุษจีน ทั่วไปแล้วจะเริ่มตั้งแต่ 1 เดือนก่อนวันตรุษจีน เพื่อเตรียมความพร้อมในการฉลอง ซึ่งมีวันสำคัญหลัก ๆ อยู่ทั้งหมด 3 วัน ดังนี้
- วันจ่ายตรุษจีนเป็นวันสำคัญที่ชาวจีนจะออกไปซื้ออาหาร ผลไม้ และเครื่องเซ่นไหว้ต่างๆ เพื่อเตรียมตัวให้พร้อมก่อนร้านค้าปิดตัวชั่วคราวในช่วงเวลาหยุดสำคัญก่อนสิ้นปี โดยชาวจีนจะใช้เวลานี้เพื่อเตรียมความพร้อมก่อนเที่ยวไปเยี่ยมญาติพี่น้อง คนรู้จัก และญาติพี่น้องตามศาสนา อีกทั้งยังเตรียมเครื่องดนตรีและเครื่องเซ่นไหว้เพื่อใช้ในพิธีกราบไหว้บูชาเจ้าพ่อเจ้าแม่ที่วัด ตลอดจนทำความสะอาดบ้านและศาลเจ้าเพื่อขอความอนุเคราะห์ในปีที่กำลังจะเข้ามา
- วันไหว้ตรุษจีนหรือวันสิ้นปีเป็นช่วงเวลาที่ชาวจีนร่วมกันไปไหว้เทพเจ้าต่าง ๆ โดยใช้อาหาร ผลไม้ และของเซ่นไหว้ที่ได้เตรียมมาล่วงหน้า และจะตรงกับวันสิ้นปี ในวันนี้เป็นการเริ่มต้นของปีใหม่ และเป็นเวลาที่ครอบครัวชาวจีนรวมตัวกันในพิธีการไหว้เทพเจ้า ดอกไม้ไหว้พระ ซึ่งจะไปถวายความเคารพและบูชาเทพเจ้าด้วยอาหารและของเซ่นไหว้ที่พวกเขาเชื่อว่าจะเป็นการช่วยให้มีความเจริญรุ่งเรืองและความโชคดีในปีหน้า หลังจากที่ได้ทำพิธีการไหว้เสร็จสิ้นแล้ว ครอบครัวชาวจีนจะร่วมรับประทานอาหารที่เตรียมไว้ล่วงหน้า เพื่อฉลองวันสิ้นปีและต้อนรับปีใหม่อย่างสนุกสนาน สิ่งที่ชาวจีนปฏิบัติในวันนี้เพื่อสร้างบรรยากาศความเป็นสิริมงคลและความร่ำรวยในชีวิตของพวกเขาในปีที่กำลังจะมาถึง
- วันเที่ยวตรุษจีนเป็นวันที่ชาวจีนนิยมแต่งตัวให้สวยงามตามสไตล์การแต่งตัวของตน ซึ่งจะออกไปเที่ยว รวมถึงไปขอพรญาติผู้ใหญ่ที่เคารพอย่างสูงด้วย วันนี้ยังเป็นวันแห่งความโชคดี ที่ใครหลายคนก็จะงดทำบาปทุกชนิด
ก่อนไหว้ตรุษจีน ต้องเตรียมบ้านให้พร้อม
- ทำความสะอาดบ้านครั้งใหญ่
ชาวจีนส่วนใหญ่จะมีการจัดเตรียมการทำความสะอาดบ้านครั้งใหญ่ก่อนถึงวันตรุษจีน เพราะเชื่อว่าเป็นการล้างสิ่งที่ไม่ดีของปีเก่าออกไปเพื่อต้อนรับสิ่งใหม่เข้ามาในปีใหม่ นอกจากนี้การทำความสะอาดบ้านยังเป็นที่นิยมอย่างแพร่หลาย เพราะมีประโยชน์ต่อการไหลเวียนของพลังงานและความเจริญรุ่งเรือง และเชื่อว่าจะสร้างช่องทางให้เงินทองไหลเข้ามาอย่างมั่นคง ซึ่งการทำความสะอาดนั้นจะต้องทำความสะอาดชั้นบนของบ้าน โดยเน้นไปที่บริเวณหน้าบ้านที่เป็นจุดเริ่มต้น เพราะถือเป็นจุดที่สำคัญในการต้อนรับโชคลาภ ต่อมาจะเป็นการทำความสะอาดห้องครัว ซึ่งเป็นจุดที่สำคัญในการเกิดความเจริญรุ่งเรืองโชคลาภทางการเงิน สุดท้ายคือการทำความสะอาดห้องนอน ที่เป็นจุดสำคัญในการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีและมีความสุขในครอบครัว โดยการทำความสะอาดบ้านนี้จะช่วยให้พลังงานไหลเวียนอย่างราบรื่น เปิดทางให้เงินทองไหลเข้ามาอย่างมั่นคงได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งนี้เพื่อให้ครอบครัวมีความเจริญรุ่งเรืองและความสุขอยู่ตลอดปี
- ตกแต่งบ้านให้สวยรับปีใหม่
ชาวจีนส่วนใหญ่มักจะตกแต่งบ้านในวันที่สำคัญ เช่นวันตรุษจีนหรือวันสิ้นปี เพราะเชื่อว่าวัตถุมงคลต่างๆ จะช่วยกระตุ้นสิ่งดีๆ ให้เกิดขึ้นและสร้างความสุขแก่ครอบครัวได้ ในการตกแต่งบ้าน เจ้าของบ้านชาวจีนจะเลือกใช้วัตถุมงคลที่มีสีที่เป็นมงคล เช่น สีแดงหรือสีทอง เพื่อสร้างบรรยากาศที่เจ้าของบ้านหวานใจและร่ำรวย สิ่งของตกแต่งบ้านที่ได้รับความนิยมสำหรับชาวจีนมีหลากหลาย ได้แก่ โคมไฟสีแดง ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของโชคลาภและความรุ่งเรือง ภาพมงคลที่เลือกใช้เพื่อเสริมสร้างความร่ำรวยและสิ่งดี ๆ ในชีวิต การตกแต่งบ้านในแบบดังกล่าวเป็นสิ่งที่ชาวจีนทำเพื่อสร้างความเชื่อมั่นในความโชคดีและสิ่งที่ดีในชีวิต
ชาวจีนห้ามทำอะไรในวันตรุษจีน ?
- ห้ามทำความสะอาดบ้าน
ชาวจีนเชื่อมั่นว่าการทำความสะอาดบ้าน เช่น การปัด การกวาด การเช็ด การถู และการล้างจาน รวมถึงการทิ้งขยะในวันตรุษจีน เป็นการเปิดทางให้โชคลาภและเงินทองไหลเข้าสู่บ้านได้ ดังนั้น ชาวจีนจะงดไม่ทำความสะอาดบ้านทุกประเภทในวันปีใหม่อย่างแน่นอน ถ้าเราจัดงานส่งท้ายปีเก่า จะต้องรีบทำความสะอาดของบ้านก่อนเที่ยงคืน หรือในกรณีสุดท้าย อาจจะแค่กวาดเศษฝุ่นให้ไปอยู่ในมุมบ้านแล้วค่อยทำความสะอาดในวันถัดไป ซึ่งโดยปกติแล้วชาวจีนจะทำความสะอาดบ้านใหญ่ ๆ ก่อนวันปีใหม่ ดังนั้นการสกปรกจะไม่เกิดขึ้นมากนัก ส่วนระยะเวลาที่เหมาะสมสำหรับการทำความสะอาดบ้านอีกครั้งคือตั้งแต่วันที่ 3 ของปีใหม่เป็นต้นไป
- ห้ามเข้าไปในห้องนอนคนอื่นและห้ามให้คนอื่นเข้าห้องนอน
เชื่อกันว่าชาวจีนเชื่อในความไม่ดีที่จะเกิดขึ้นเมื่อเข้าไปในห้องนอนของคนอื่นหรือให้คนอื่นเข้ามาในห้องนอนในวันตรุษจีน ความเชื่อนี้ถือว่าเป็นสิ่งที่ไม่ดีมาก ๆ ดังนั้นชาวจีนจะไม่เข้าไปหาใครในห้องนอนอย่างแน่นอน ไม่ว่าจะเป็นคนที่ป่วยหนักแม้กระทั่ง ถ้าหากมีคนมาเยี่ยมเขาก็จะต้องออกมารอรับแขกในห้องรับแขกเท่านั้น ทั้งนี้เพื่อหลีกเลี่ยงความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นได้เมื่อละเมิดความเชื่อนี้ในวันที่มีความสำคัญอย่างมากเช่นวันตรุษจีน ซึ่งถือเป็นวันสำคัญและมีความเป็นพิเศษในทางศาสนาและวัฒนธรรมของชาวจีน
5 วิธีจัดโต๊ะไหว้วันตรุษจีน ยังไงให้ปัง
การจัดโต๊ะไหว้ตรุษจีน 2566 ในวันตรุษจีนถือเป็นวัฒนธรรมและประเพณีของคนไทยเชื้อสายจีนมาอย่างยาวนาน ซึ่งการจัดโต๊ะไหว้ให้มีความสวยงามและปังนั้น จะต้องมีความพิถีพิถันในการเตรียมการ ดังนี้คือวิธีที่ช่วยให้โต๊ะไหว้ปังมีดังนี้
- เตรียมโต๊ะไหว้ที่มีความสะอาดและสวยงาม เช่น โต๊ะไม้หรือโต๊ะที่มีผ้าคลุม สามารถใช้ผ้าขาวหรือผ้าสีแดงก็ได้ตามประเพณี นอกจากนี้สามารถใช้ผ้าที่มีลวดลายจีนหรือสัญลักษณ์ของตรุษจีนเพื่อเพิ่มความสวยงาม
- เลือกใช้จานและชามที่มีลวดลายหรือสีทองความเป็นสิริมงคล
- จัดเตรียมอาหารไหว้ที่มีความหลากหลาย รวมไปถึงผลไม้และของหวาน ที่เสริมความปังให้กับครอบครัว
- จัดผลไม้ที่สดใหม่และสวยงาม เช่น ส้ม ส้มโอ มะม่วง กล้วย และอื่น ๆ เพื่อส่งเสริมความมั่งคั่งและโชคลาภ
- เสริมความสวยงามให้กับโต๊ะไหว้โดยการใช้สิ่งตกแต่งเล็ก ๆ เช่น ดอกไม้สดหรือปั้นหินเพื่อเสริมความสง่างามและอุดมไปด้วยศรัทธา
สรุป
การไหว้ตรุษจีนมีการเผยแพร่ความเชื่อที่ว่าการแสดงความเคารพแก่เจ้าที่และเทวดาจะส่งผลให้ได้รับโชคลาภ ความปังและความรุ่งเรืองในชีวิต จึงมีการจัดงานฉลองในวันนี้ โดยการสร้างห้องไหว้ที่ฮวงจุ้ยบ้านหรือที่สถานีทำบุญ และการใส่เสื้อผ้าและของใช้ที่มีสีแดงเพื่อความรุ่งเรืองในชีวิต ยังเป็นโอกาสที่คนจีนใช้เวลาพบปะพูดคุยกัน และสร้างความสุขให้กับชาวจีน และเป็นโอกาสที่สืบทอดและเสริมสร้างความเชื่อเรื่องประเพณีและศิลปวัฒนธรรมของชาติจีนให้ต่อไป
