การขึ้นบ้านใหม่ถือเป็นเรื่องสำคัญสำหรับคนไทย เพราะเชื่อว่าจะส่งผลต่อโชคชะตาและความเป็นอยู่ของสมาชิกในบ้าน สิ่งสำคัญที่ต้องเตรียมให้พร้อมคือ พิธีทำบุญขึ้นบ้านใหม่เพื่อเป็นสิริมงคลแก่ผู้อาศัย ภายในพิธีจะมีการเชิญพระสงฆ์เพื่อประกอบพิธีทำบุญ พร้อมกับเตรียมเครื่องไทยธรรม เครื่องบูชา และอาหารคาวหวานเพื่อต้อนรับแขกผู้มาร่วมงาน
พิธีขึ้นบ้านใหม่เป็นพิธีสำคัญที่คนไทยนิยมทำกันมาแต่โบราณ เพื่อเป็นการอัญเชิญเทพเจ้าประจำทิศและเทวดาผู้ดลบันดาลให้เข้ามาปกปักรักษา เพื่อให้ทุกชีวิตภายในบ้านอยู่อย่างมีความสุข ความเจริญพร้อมทั้งประสบความสำเร็จในหน้าที่การงาน ทั้งนี้สืบเนื่องมาจากความเชื่อเรื่องฤกษ์ยามและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่คอยคุ้มครองรักษาบุคคลและที่พักอาศัยให้อยู่เย็นเป็นสุข
พิธีขึ้นบ้านใหม่คืออะไร
พิธีขึ้นบ้านใหม่ หรือ ทำบุญขึ้นบ้านใหม่ เป็นพิธีกรรมที่มีมาแต่โบราณในสังคมไทย เชื่อกันว่าจะช่วยเสริมสร้างความเป็นสิริมงคลให้แก่เจ้าของบ้านและผู้ที่จะมาอาศัยอยู่ ทั้งนี้ เพราะเชื่อว่าพิธีดังกล่าวจะช่วยขจัดปัดเป่าสิ่งไม่ดีออกจากบ้าน รวมถึงดลบันดาลให้ทุกคนในบ้านอยู่เย็นเป็นสุข ปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ หรืออันตรายต่าง ๆ
ในปัจจุบัน เจ้าของบ้านอาจจัดพิธีขึ้นบ้านใหม่เป็นงานใหญ่ หรือเล็กก็ได้ ขึ้นอยู่กับกำลังทรัพย์และโอกาส โดยมักจะนิมนต์พระสงฆ์มาทำพิธี สวดมนต์ ให้พรแก่เจ้าของบ้านเพื่อเป็นสิริมงคล รวมถึงยังเชื่อกันว่าจะช่วยให้กิจการและหน้าที่การงานของคนในบ้านรุ่งเรืองขึ้นอีกด้วย นอกจากนี้ วันที่เหมาะสมในการทำบุญขึ้นบ้านใหม่ควรหลีกเลี่ยงวันเสาร์ เนื่องจากถือว่าไม่เป็นฤกษ์งามและอาจไม่เกิดสิริมงคลแก่เจ้าของบ้าน
ทำไมคนไทยจึงให้ความสำคัญกับการขึ้นบ้านใหม่
สำหรับผู้ที่ไม่ทราบว่าพิธีขึ้นบ้านใหม่คืออะไร พิธีนี้เป็นการทำบุญเนื่องในโอกาสย้ายเข้าบ้านหลังใหม่หรือที่อยู่อาศัยแห่งใหม่ โดยเชื่อกันว่าเป็นพิธีกรรมที่จะช่วยเสริมสร้างความเป็นสิริมงคลให้แก่เจ้าของบ้านและผู้ที่จะเข้ามาอยู่อาศัยในบ้านหลังใหม่ นอกเหนือจากความเป็นสิริมงคลแล้ว ยังเชื่ออีกด้วยว่าพิธีขึ้นบ้านใหม่ ค่ารังวัดที่ดินจะช่วยให้สมาชิกในครอบครัวอยู่ร่วมกันอย่างรักใคร่ ปรองดอง ไม่ทะเลาะเบาะแว้ง รวมถึงยังเป็นการป้องกันภยันตรายต่างๆ ที่อาจจะเกิดขึ้น ช่วยขับไล่สิ่งชั่วร้าย และปกป้องไม่ให้คนในบ้านเป็นโรคภัยไข้เจ็บอีกด้วย
ขึ้นบ้านใหม่ ต้องเตรียมอะไร
หลังจากที่ได้เข้าใจถึงความสำคัญของพิธีขึ้นบ้านใหม่แล้ว ต่อมาควรจะเตรียมตัวและหาเวลาที่เหมาะสมสำหรับการสร้างพิธีในบ้านใหม่ของคุณ ขั้นตอนและรายการที่ควรเตรียมสำหรับพิธีขึ้นบ้านใหม่มีดังนี้
- นิมนต์พระสงฆ์ 5, 7 หรือ 9 รูปให้เรียบร้อยก่อนวันงานประมาณ 1-3 วัน เพื่อให้มีบรรยากาศที่สงบและศักดิ์สิทธิ์ คุณสามารถติดต่อวัดใกล้บ้านหรือหาบริการจากนักทำพิธีเพื่อช่วยในการจัดพิธีนี้ได้
- เรียนเชิญแขกสำคัญ ควรเชิญญาติพี่น้อง และเพื่อนสนิทที่คุณให้ความสำคัญ เพื่อเป็นส่วนสำคัญในพิธีขึ้นบ้านใหม่ยังสามารถเชิญเพื่อนบ้านใกล้เคียงมาเป็นส่วนหนึ่งของวันสำคัญนี้
- เตรียมของที่ใช้ในพิธีขึ้นบ้านใหม่
- สิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่คุณนับถือ เช่น พระพุทธรูป, เทวรูป, หรือเจ้าที่หรือตี่จู้เอี๊ยะ ควรจัดวางให้เรียบร้อยก่อนทำพิธี
- ของที่ใช้ในการประกอบพิธี เช่น ดอกไม้, ธูป, เทียน, แท่นบูชา, แจกันคู่, ดอกไม้, และผ้าขาว ควรเลือกสิ่งที่มีความสวยงามและเหมาะสมกับบรรยากาศของบ้านใหม่ของคุณ
- เตรียมอาหารในการประกอบพิธี เลือกผลไม้มงคลที่ชื่นชอบ เช่น กล้วย, มะพร้าว, สาลี่, ทับทิม, ส้ม, และขนมไทยมงคล เพื่อเสริมความเป็นมงคลในพิธีขึ้นบ้านใหม่ อย่าลืมเตรียมน้ำดื่มเช่น น้ำเปล่า, น้ำหวาน, หรือน้ำผลไม้เพื่อให้แขกของคุณได้รับการต้อนรับอย่างเหมาะสม
ขั้นตอนปฏิบัติในวันขึ้นบ้านใหม่
เมื่อคุณได้เตรียมอาหารของครบแล้ว และเรียนเชิญแขกบุคคลสำคัญมาเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ต่อมาคุณจะต้องทราบถึงขั้นตอนการปฏิบัติพิธีวันขึ้นบ้านใหม่ เพื่อที่จะได้ปฏิบัติพิธีอันเป็นมงคลได้อย่างถูกต้องครบสมบูรณ์ ซึ่งมีดังต่อไปนี้
- เมื่อแขกคนสำคัญเดินทางมาครบกันแล้ว ให้เจ้าภาพทำการจุดธูปเทียนเพื่อบูชาพระรัตนตรัย
- หลังจากนั้นให้พิธีกรหรือเจ้าหน้าที่ทำการอาราธนาศีล 5 และพระสงฆ์ให้ศีลแก่เจ้าภาพ
- หลังจากทำพิธีอาราธนาศีลอันเรียบร้อยแล้ว ให้เจ้าภาพถวายภัตตาหารเช้าหรือเพลตามเวลา
- ต่อมาให้เจ้าภาพถวายเครื่องไทยธรรมให้กับพระสงฆ์ทุกรูป
- ในระหว่างที่พระสงฆ์อนุโมทนาให้เจ้าภาพทำการกรวดน้ำและตั้งใจรับพร
- เจ้าภาพนิมนต์พระสงฆ์รูปหนึ่งเพื่อทำการเจิม ประพรมน้ำพระพุทธมนต์ที่ป้ายประตูตามบริเวณที่เจ้าภาพต้องการ และทำการโปรยทรายเสกรอบบ้านใหม่ แต่ถ้าเป็นบ้านเก่าไม่ต้องโปรย สำหรับพระสงฆ์รูปอื่นทำการเจริญชัยมงคลคาถาชยันโต
- เมื่อเสร็จสิ้นพิธีสมบูรณ์เรียบร้อยแล้ว ให้เจ้าภาพทำการลาพระเป็นอันเสร็จพิธี
เคล็ดลับขึ้นบ้านใหม่ให้อยู่เย็นเป็นสุข เสริมมงคลให้กับบ้านและผู้อยู่อาศัย
1. การสักการะเจ้าที่เจ้าทาง ในขั้นตอนแรกของการขึ้นบ้านใหม่หรือคอนโดใหม่ ควรเริ่มด้วยการสักการะเจ้าที่เจ้าทางเพื่อแสดงความเคารพนับถือต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่จะปกป้องและคุ้มครองบ้านของเรา ควรหาฤกษ์มงคลและดูวันเวลาที่เหมาะสมในการทำพิธีสักการะเจ้าที่เจ้าทางของสถานที่นั้น ถ้าเป็นหมู่บ้าน มีศาลพระภูมิเจ้าที่ ให้ทำการสักการะด้วย
- อาหารคาว-หวาน
- ผลไม้ 5 ชนิด เช่น กล้วย มะพร้าว สาลี่ ทับทิม ส้ม
- น้ำสะอาด
- ดอกไม้ ธูป เทียน
- บอกกล่าวขอพรให้ช่วยปกปักรักษาคนในบ้านให้อยู่ร่มเย็น
2. การอัญเชิญพระประธานเข้าบ้าน หลังจากทำพิธีสักการะเจ้าที่เจ้าทางเสร็จแล้ว ในขั้นตอนที่สองคือการอัญเชิญพระประธานเข้าบ้าน ให้ผู้อาวุโสในบ้านถือพระพุทธรูปเดินเข้าบ้านก่อนเพื่อสร้างความร่มเย็นและสุขภายในบ้าน จากนั้นนำพระพุทธรูปไปประดิษฐานในห้องพระที่เตรียมไว้และให้สมาชิกในครอบครัวนำเครื่องสักการะ ทั้งผลไม้ 5 ชนิด น้ำสะอาด ธูป เทียน ดอกไม้มาไหว้เพื่อบูชาคุณพระศรีรัตนตรัยและอธิษฐานให้บ้านเป็นสุขและมีความร่มเย็น
3. การนำของมงคลเข้าบ้าน คือการนำของมงคลเข้าบ้าน เคล็ดลับมงคลที่จะเสริมความอุดมสมบูรณ์ให้กับบ้านใหม่ คนที่มาร่วมพิธีขึ้นบ้านใหม่สามารถนำของมงคลไปได้ เช่น ฟัก แฟง แตงล้าน กล้วย ทับทิม ข้าวสารเต็มถุง น้ำดื่ม กะปิ พริกแห้ง น้ำปลา น้ำตาลทราย หอมแดง และอาหารแห้งต่าง ๆ แสดงถึงความอุดมสมบูรณ์ของบ้านและเสริมมงคลด้วยขนมไทยชื่อมงคลต่าง ๆ เช่น ทองหยิบ ทองหยอด ฝอยทอง เป็นต้น
สิ่งต้องห้ามในการขึ้นบ้านใหม่
ข้อห้ามที่สำคัญสำหรับการเริ่มต้นใหม่ในบ้านใหม่คือ อย่าทำพิธีในวันเสาร์ เนื่องจากตามหลักโหราศาสตร์เชื่อว่าวันเสาร์เป็นวันของความทุกข์ และไม่เหมาะสมสำหรับการจัดงานบุญหรือพิธีกรรมสิริมงคล นอกจากนี้ยังมีข้อห้ามเพิ่มเติมที่ควรระมัดระวังในการเริ่มต้นใหม่ในบ้านใหม่ คือ ห้ามทะเลาะหรือมีความขัดแย้งกันในวันที่คุณย้ายเข้าบ้านใหม่
ยังมีความเชื่อที่บอกว่าสตรีที่มีครรภ์ควรหลีกเลี่ยงการร่วมงานในพิธีกรรมที่เกี่ยวข้องกับการย้ายบ้านใหม่ เพื่อความปลอดภัยของทั้งแม่และลูกในช่วงเวลานี้การเริ่มต้นสินเชื่อบ้านแลกเงินในบ้านใหม่คือเรื่องสำคัญและมีความหมาย แต่ควรจำไว้เสมอว่าความระมัดระวัง การเคารพข้อห้ามเหล่านี้จะช่วยให้การเริ่มต้นใหม่ของคุณเป็นเวลาที่มีความสุขและสิริมงคลมากขึ้นในบ้านใหม่ของคุณ
สรุป
การมีบ้านเป็นของตนเองถือเป็นความภาคภูมิใจอย่างยิ่งของคนไทย ดังนั้นเมื่อมีโอกาสได้มาซึ่งบ้านหลังใหม่ สิ่งสำคัญคือการทำพิธีขึ้นบ้านใหม่เพื่อเป็นสิริมงคลให้แก่สมาชิกทุกคนในบ้าน ซึ่งผู้ที่จะจัดพิธีขึ้นบ้านใหม่ควรเตรียมการหลายอย่าง เช่น การตรวจเช็คฤกษ์ยาม การจัดเตรียมสถานที่ อาหาร เครื่องไทยธรรม และการเชิญชวนแขกผู้มีเกียรติมาร่วมงาน เป็นต้น เพื่อให้พิธีกรรมนี้บรรลุวัตถุประสงค์ คือ ความอยู่เย็นเป็นสุขและเจริญรุ่งเรืองแก่ผู้อยู่อาศัยสืบไป
