สวนถาด คือสวนขนาดเล็กที่มีลักษณะเหมือนต้นไม้คลุมดิน มอสส์ ต้นไม้จิ๋ว หรือบอนไซท์ที่ผสมผสานกันอย่างสมบูรณ์เพื่อสร้างบรรยากาศที่สมจริงที่สุดภายในสวนถาด นอกจากนี้ยังมีการใช้วัสดุตกแต่งเพื่อเสริมสร้างความสวยงาม เช่น บ้านจำลองหรือฟิกเกอร์ที่เป็นรูปคนและสัตว์ตามความชอบและจินตนาการของผู้สร้างสวนถาด สิ่งเหล่านี้ช่วยให้สวนถาดดูมีชีวิตชีวาและน่าสนใจมากยิ่งขึ้น สำหรับภาชนะปลูกผักสวนครัวในกระถางควรมีปากกว้างพอเหมาะและความสูงที่เหมาะสมกับการเจริญเติบโตของต้นไม้ อีกทั้งยังสามารถยกไปตั้งได้ในบริเวณต่าง ๆ ได้ตามต้องการ
การดูแลสวนถาดไม่แตกต่างจากการดูแลต้นไม้กระถางจิ๋วทั่วไปมากนัก จำเป็นต้องรดน้ำอย่างน้อยวันละครั้งและต้องทำการตัดแต่งสวนถาดเพื่อให้มีขนาดที่เหมาะสมอยู่เสมอ นอกจากนี้ควรหลีกเลี่ยงการใช้สารเคมีในการกำจัดแมลงหรือศัตรูพืช เนื่องจากสวนถาดเป็นสวนที่วางไว้ในบ้านใกล้กับบุคคลอื่น และเป็นสถานที่ที่เด็ก ๆ ชอบมาเล่น ดังนั้นควรวางความสำคัญในการปรับปรุงสวนถาดให้เป็นสวนที่ปลอดภัยสำหรับเด็ก สวนถาดสามารถวางได้ทั้งในบ้านและภายนอกบ้าน อย่างไรก็ตามต้องพิจารณาประเภทของพืชที่จะปลูกว่าต้องการแสงแดดในปริมาณเท่าใด หากต้นไม้ในสวนถาดมีความหนาแน่นมากเกินไป ควรเอาพืชบางส่วนออกและปลูกพืชใหม่เพื่อแทนที่
ลักษณะต้นไม้ที่นิยมใช้ในการจัดสวนถาด มีต้นอะไรบ้าง
ต้นไม้ที่นิยมใช้ในการจัดสวนถาดมีหลายรูปแบบดังนี้
1. ไม้รูปทรง
คือต้นไม้ที่มีรูปทรงต้นหรือพุ่มสวยงามและเหมาะแทนต้นไม้ใหญ่ มักเป็นไม้ดัดไม้แคระหรือต้นไม้ใหญ่ที่มีอายุยังน้อยแต่มีพุ่มสวยงาม เหมาะสำหรับนำมาใช้เป็นหลักหรือไม้ประธานในสวนถาด ไม้รูปทรงที่เหมาะสำหรับใช้ในสวนถาดได้แก่ โมกแคระ แก้วแคระ พุดซ้อนแคระ ทับทิมแคระ ไทร หูกระจงแคระ มะสังดัด มะนาวเทศ ชาปัตตาเวีย ชาฮกเกี้ยน สนเลื้อย โปร่งฟ้า เล็บครุฑ ปริก เป็นต้น
2. ไม้ดอก
คือไม้ที่มีความสวยงามที่สำคัญที่สุดอยู่ที่ดอก มักมีทั้งประเภทที่ชอบแสงแดดจัดและประเภทที่ชอบแสงรำไร ไม้ดอกที่เหมาะสำหรับใช้จัดสวนถาดควรเป็นต้นไม้ขนาดไม่ใหญ่มาก มีดอกเล็กจุ๋มจิ๋มและมีสีสันสวยงาม เช่น ฟ้าประดิษฐ์ ผีเสื้อ หลิวดอก ฟล๊อก ผกากรอง พิทูเนีย อัฟริกันไวโอเล็ต บานชื่นหนู กล้วยไม้ เป็นต้น
3. ไม้ใบ
คือไม้ที่มีรูปทรงและสีสันของใบสวยงาม ซึ่งไม้ใบส่วนใหญ่จะมีดอกแต่ดอกอาจไม่สวยงามเท่ารูปทรงและสีสันของใบ ไม้ใบส่วนมากจะชอบร่มรำไรและมีไม้ใบบางชนิดที่ปรับตัวได้ในแสงแดดได้ ตัวอย่างของไม้ใบเช่น เฟิร์น โพธิ์แดงเล็ก พวงไข่มุก ข้าวตอก โกสน ฤษีผสม หนวดปลาดุกแคระ ลิ้นมังกร เทียนทอง สับปะรดประดับ พรมกำมะหยี่ เป็นต้น
4. ไม้อวบน้ำ
คือพันธุ์ไม้ที่สามารถเก็บน้ำไว้ภายในทุกส่วนของต้นเพื่อทำการต่อสู้กับสภาวะแห้งแล้ง จึงมีลักษณะอวบและฉ่ำน้ำ ผิวต้นและใบคล้ายเคลือบด้วยขี้ผึ้ง และอาจปกคลุมด้วยขนหรือหนามแหลมเพื่อป้องกันศัตรูและการระเหยของน้ำ ไม้บางชนิดอาจโตช้าและต้นเล็ก จึงเหมาะสำหรับนำมาจัดสวนถาดที่ง่ายต่อการดูแลและรักษา ไม้เหล่านี้ได้แก่ แคคตัส ชวนชม โป๊ยเซียน ว่านหางจระเข้ กุหลาบหิน เป็นต้น
นอกจากลักษณะของต้นไม้แล้ว การนำอุปกรณ์เสริมมาจัดในสวนถาดยังช่วยสร้างบรรยากาศที่ดีขึ้นได้ โดยอาจใช้เครื่องปั้นดินเผาขนาดเล็กรูปสัตว์ต่าง ๆ หรือโมเดลโต๊ะไม้มาจัดบนสวนถาดได้เช่นกัน
5 ขั้นตอนการจัดสวนถาดแบบง่าย ๆ สร้างมุมเก๋ให้พื้นที่บ้าน
สำหรับผู้ที่อยู่ในพื้นที่จำกัดและไม่มีพื้นที่ว่างสำหรับการปลูกต้นไม้ ไม่ต้องเสียใจเพราะคุณยังสามารถสร้างมุมสีเขียวภายในบ้านได้อย่างง่ายดายผ่านการจัดสวนถาดเอง โดยใช้พืชที่เหมาะสำหรับการนำมาจัดสวนถาดสวยๆ และเป็นที่นิยม ซึ่งพืชเหล่านี้มักเป็นพืชอวบน้ำและเติบโตได้ดีในที่ร่มรำไร และไม่ต้องการการดูแลมากนัก ดังนั้นเหมาะสำหรับทุกประเภทของที่อยู่อาศัย เช่น บ้านเดี่ยวหรือคอนโดมิเนียม การจัดสวนถาดสามารถทำได้ง่าย ๆ ตามขั้นตอนต่อไปนี้
1. เลือกภาชนะที่เหมาะสมและที่คุณชื่นชอบ
ภาชนะที่ใช้ในการจัดสวนถาดเป็นส่วนสำคัญที่สุด คุณควรเลือกภาชนะที่ทนทานพอสมควรและสามารถระบายน้ำได้ดี เช่น ถาดเซรามิกหรือถาดดินเผา รูปทรงของถาดภาชนะควรเลือกให้เหมาะกับต้นไม้ที่จะปลูก และขนาดของภาชนะต้องเพียงพอสำหรับจำนวนและขนาดของต้นไม้ (อย่าลืมเผื่อพื้นที่เพียงพอสำหรับระยะห่างระหว่างต้นไม้ในถาดด้วย)
2. เตรียมดินให้เหมาะสมสำหรับต้นไม้ที่จะปลูก
ดินสำหรับจัดสวนถาดไม่ได้มีเพียงแค่ดินเท่านั้น คุณควรเพิ่มกาบมะพร้าว ขุยมะพร้าว กรวด และทรายลงไปด้วย เพื่อไม่ให้ดินในถาดอัดแน่นเกินไปจนไม่สามารถระบายน้ำออกได้ ซึ่งอาจทำให้เกิดความชื้นสะสมมากเกินไปและรากเน่าได้ ดินที่ใช้ในการจัดสวนถาดควรเป็นดินร่วนซุยหรือดินผสมกากมะพร้าว เพื่อให้สามารถระบายน้ำได้ดี ใส่ดินในภาชนะหรือถาดในสัดส่วนประมาณครึ่งถาด แล้วฉีดน้ำให้พอชุ่ม เพื่อเตรียมลงต้นไม้
3. เลือกต้นไม้ที่เหมาะสม
ขั้นตอนที่สนุกที่สุดในการจัดสวนถาดคือการเลือกต้นไม้ที่เหมาะสมและวางเรียงกันให้กลายเป็นสวนที่สวยงาม คุณควรเลือกต้นไม้ที่ดูแลง่ายในตระกูลพืชอวบน้ำ หรือต้นไม้ที่สามารถเติบโตในร่มรำไร เช่น แคคตัส, กุหลาบหิน, เฟิร์นผักชี เป็นต้น สำหรับขั้นตอนการปลูกควรเลือกต้นที่มีขนาดใหญ่ที่สุดก่อน เว้นระยะห่างแต่ละต้นให้พอประมาณ และไม่ควรเบียดแน่นเกินไป ขุดหลุมในดินลึกพอประมาณให้รองรับรากของต้นไม้ จากนั้นใส่ต้นไม้ขนาดเล็กลงไปในหลุม
4. การจัดตกแต่งและของตกแต่ง
ขั้นตอนนี้เป็นการให้ความสนุกสนานในการจัดสวนถาด เนื่องจากคุณสามารถวางของตกแต่งตามจินตนาการของคุณได้ ของตกแต่งสวนถาดมีหลายประเภท เช่น ตุ๊กตาสัตว์นานาประเภท หิน ท่อนไม้ ตุ๊กตาบ้าน และอื่น ๆ หลังจากจัดวางของตกแต่งเรียบร้อยแล้ว คุณสามารถตกแต่งสวนถาดขั้นตอนสุดท้ายด้วยหินกรวดหรือมอสคลุมหน้าดิน เพื่อให้เป็นเสมือนสนามหญ้าของสวน และมอสยังช่วยควบคุมความชื้นของหน้าดินได้ดี
5. การดูแลรักษา
การดูแลขึ้นอยู่กับต้นไม้ที่ปลูกในสวนถาดนั้น ๆ หากเลือกปลูกต้นไม้ที่ต้องการแสงแดด เช่น กุหลาบหิน คุณควรวางในที่ที่มีแสงแดดส่องถึงอย่างเหมาะสม แต่ไม่ควรวางไว้ในที่มืดเกินไปเพราะจะทำให้สังเคราะห์แสงได้น้อย ดินแห้งช้า ทำให้เกิดความเสี่ยงต่อต้นไม้อ่อนแอและรากเน่า อย่างไรก็ตาม ก็ไม่ควรวางไว้ให้เผชิญแสงแดดแรง ๆ เพราะอาจทำให้ต้นนิ่มและเหี่ยวได้ ควรรับแสงอ่อน ๆ ประมาณ 5-8 ชั่วโมงต่อวัน
ในด้านการให้น้ำและปุ๋ย ไม่ควรรดน้ำทุกวัน แต่ควรรดน้ำเมื่อดินแห้งสนิทเท่านั้น สามารถตรวจสอบได้โดยการใช้นิ้วจิ้มลงไปในดิน หากมีความชื้นอยู่ก็ไม่ควรรดเพิ่ม และสามารถรดน้ำได้ง่าย ๆ โดยการฉีดสเปรย์น้ำไปที่ต้นและดิน ในเรื่องของการให้ปุ๋ยควรใช้ปุ๋ยละลายช้า โดยการใส่ปุ๋ยประมาณ 3-6 เดือนต่อครั้ง และควรปรับปริมาณให้เหมาะสมกับจำนวนต้นไม้ในถาดด้วย
ประโยชน์ที่จะได้รับจากการจัดสวนถาด
การจัดสวนถาดมีประโยชน์มากมายดังนี้
1. ประโยชน์ทางด้านการศึกษา
เช่นการเรียนรู้เกี่ยวกับการเจริญเติบโตของพืช วิธีการขยายพันธุ์ และการจัดสวนถาดให้สวยงาม การที่เรามีโอกาสทำการจัดสวนถาดจะช่วยให้เราเรียนรู้และเข้าใจเรื่องราวของพืชและภูมิทัศน์อย่างลึกซึ้งขึ้นได้
2. ประโยชน์ทางด้านจิตใจ
เราสามารถรับประสบการณ์ที่ดีและความสุขจากการจัดสวนถาดได้ทั้งผู้จัดและผู้ชม การสร้างสวนธรรมชาติและนำความคิดในจินตนาการของเรามาผสมผสานในการจัดสวนถาด จะช่วยให้เรามีความเพลิดเพลินและมีความสุขในการทำสวนถาด ผลงานที่ได้จากการจัดสวนถาดด้วยความคิดและมือของเราเองจะช่วยเสริมความภูมิใจในความสามารถของเรา และกระตุ้นให้เราพัฒนางานการจัดสวนถาดของเราได้อีกด้วย
การจัดสวนถาดบ่อย ๆ จะช่วยให้เรามองเห็นความงามที่ธรรมชาติสร้างขึ้น สำหรับผู้ชมหรือผู้ที่ได้พบเห็นสวนถาดที่จัดได้อย่างสวยงาม ความสวยงามของสวนถาดจะช่วยเปลี่ยนแปลงจิตใจของพวกเขาให้มีสุนทรียภาพ ผู้ชมจะได้รับประสบการณ์ทางจิตใจที่เต็มเปี่ยมและมีความสุข การช่วยผ่อนคลายความเครียดยังเป็นหนึ่งในประโยชน์ที่ได้รับจากสวนถาดอีกด้วย ความงดงามของสวนถาดเป็นเช่นอาหารและยาทางใจที่ช่วยบรรเทาความเครียดและเพิ่มความสุขให้กับผู้ชมและผู้จัด
3. ประโยชน์ในด้านเศรษฐกิจ
เราสามารถใช้การจัดสวนถาดเป็นอาชีพเสริมและเพิ่มรายได้ให้แก่ครอบครัวได้ การจัดสวนถาดเป็นทางเลือกที่ดีในการนำไปใช้เป็นของขวัญ ของฝาก หรือของที่ระลึกในโอกาสสำคัญ สวนถาดมีราคาที่เข้าถึงง่ายและมีอายุการใช้งานนานกว่าดอกไม้สด นอกจากนี้การจัดสวนถาดเพื่อการจำหน่ายหรือบริการเช่ายังเป็นทางเลือกที่ดีในการลงทุน เราสามารถลงทุนในการซื้ออุปกรณ์การจัดสวนถาด และนำวัสดุและอุปกรณ์ดังกล่าวมาจัดเป็นสวนถาดที่สวยงาม จากนั้นเราสามารถขายสวนถาดให้ได้ราคาที่กำหนดจากการขายปลีกของวัสดุและอุปกรณ์การจัดสวนถาดโดยเพิ่มค่าจัดทำหรือค่าฝีมือ
สรุป
การจัดสวนถาดเป็นตัวเลือกที่เหมาะสำหรับบ้านหรือคอนโดที่มีพื้นที่จำกัด การสร้างสวนถาดจะช่วยให้เราได้พื้นที่สีเขียวที่เพิ่มความสดชื่นและสบายตาให้กับบรรยากาศ นอกจากนี้จัดสวนยังช่วยเพิ่มอากาศบริสุทธิ์ให้กับสภาพแวดล้อมด้วย ถ้าหากคุณสนใจที่จะลองจัดสวนถาดทะเลของคุณเอง คุณสามารถหาซื้ออุปกรณ์และต้นไม้ที่เหมาะสมมาลองทำกันได้เลย
